Çek/Senet modülünde müşteri çek/senetleri ile firma çek/senetlerinin girişleri ve takibi yapılmaktadır. Çek/Senetlerin ciro, tahsil edildi, protesto vb. gibi durum değişiklikleri yapılmakta, çek/senet durum bazında raporlar alınabilmektedir.

Tek çek/senet kartı üzerinde TL ve döviz bilgileri girilebilmektedir. Aynı bordro üzerinde firma çeki ve çek ciro işlemi yapılabilmektedir.

Çek/Senet Bordrosu başlık ve detaylarına özel kod tanımlanabilir. Özel kod sayedinde rapor ve filtrelendirme yapılabilmektedir

Aynı anda birden fazla çek/senedin durumu değiştirilebilmektedir. Aynı bordro içerisinde farklı döviz cinsi ve kuru ile işlem yapılabilir.

Çek/Senet Modülünün Entegre Çalışma Şekli
Daha öncede belirttiğimiz gibi SentezExcellent programının tüm modüllerinin entegre çalışması sayesinde müşteri çek/senetleri, kesilen çek/senetler, ciro işlemleri, banka tahsile, teminata çek çıkış işlemleri gibi tüm hareketler cari hesaplar ve muhasebe ile on-line entegre olduğundan, yapılan çek/senet işlemlerinin cari hesaplara, muhasebeye ve bankalara ayrıca işlenmesine gerek yoktur.

Çek/Senet işlemlerinin muhasebe ile entegre olması için tanımlanan tüm cari hesap kartlarında, muhasebede tek düzen hesap planında yer alan kodların tanımlanmış olması ve Şirket Kartı Çek/Senet penceresinde ilgili tüm muhasebe hesaplarının tanımlanmış olması gerekmektedir.

Ayrıca entegrasyon işleminin program tarafından otomatik olarak yaptırılabileceği gibi, entegre işlemi kullanıcı isteğine bağlı olarak, her işlemden sonra entegre edilmesi soru şeklinde de olabileceğinden istenen hareket, muhasebe, cari hesap ve banka modüllerine entegre edilebilir.

Çek/Senet Bordrosu

Bu bölümde müşteri çek/senet giriş ve çıkış işlemleri, çek ciro, banka tahsile, banka teminata çek/senet çıkış işlemleri yapılmaktadır.

 
Şekil 1   Çek/Senet Bordrosu

Bordro Tipi alanında, yapılacak işlem türüne göre bordro listesinden bordro tipi (Çek Giriş, Çek Çıkış gibi) seçilir. Seçimi yapılan bordro tipine göre son fiş numarası program tarafından otomatik olarak Bordro No alanına gelir. Fiş numarası, her fiş tipi için 1'den başlayarak artan sıralama ile devam eder, program içerisinde sıra takibi açısından bu alana müdahale edilemez. Bordro Tarihi alanında günün tarihi ön değer olarak gelir, isteğe bağlı olarak farklı bir tarih de yazılabilir.
Cari Hesap alanında F9 tuşu veya liste düğmesi ile Cari Hesap Listesi alınarak ilgili cari hesap seçilir. Cari hesap kodu direkt olarak da bu alana yazılabilir. İllgili cari hesap listede tanımlı değil ise SHIFT F9 tuşları veya kart düğmesi ile Cari Hesap Kartı açılarak tanımlanır. Böylece Çek/Senet Bordrosundan çıkmadan cari hesap tanımlanmış olur. 
Çek/Senet Bordrosunda dövizli işlemlerin yapılabilmesi için öncelikle günlük döviz kurlarının işlenmesi gerekir. Dövizli Çek/Senet işlemi yapılacak ise ilgili döviz cinsi Döviz Cinsi alanından seçilir. Seçimi yapılan döviz cinsine ait kur, ön değer olarak Kuru alanına gelir. İsteğe bağlı olarak farklı bir kur da yazılabilir. Yapılan işlemler ile ilgili tanımlanmak istenen açıklama bilgileri Açıklama alanına yazılır.  
Çek/Senet Bordrosunun başlık kısmında yer alan bilgiler tanımlandıktan sonra sıra çek bilgilerinin girişine gelir.

Sıra No alanına çek sıra numarasını program otomatik olarak getirir. SentezExcellent programında çek sıra numarası, hareket türüne göre (müşteri çeki, müşteri senetleri, kendi çekimiz, borç senetleri v.b.) artan sıralama ile her çek türü için 1’den başlayarak otomatik olarak verilir, çek sıra numarasına müdahale edilemez. Çekin vade ve tutar bilgileri ilgili alanlarda belirtildikten sonra, bordronun üst kısmında seçilen cari hesap Borçlu alanına ön değer olarak gelir, isteğe bağlı olarak değiştirilebilir. Banka alanına çekin ait olduğu banka yazılır. Çek No alanına çekin numarası yazılır. Çek/Senet ile ilgili yapılacak tüm işlemlerde ve raporlarda çek/senet numarasına göre filtreleme yapılarak işlemler daha kolay ve hızlı bir şekilde gerçekleştirilir. 

Çek/Senet bilgileri kısmında ilgili tanımlamalar yapıldıktan sonra F5 tuşu ile kayıt işlemi gerçekleştirilir. Kayıt edilen bilgiler ekranın sol tarafındaki satır kısmına otomatik olarak gelir.

Tarihçe alanında, çekin durumu, en son görmüş olduğu hareketten başlayarak tüm hareketleri (ciro,  portföyde vb.) işlem oluş tarihi, ait olduğu cari hesap ve muhasebe entegrasyon bilgileri yer alır. Bu alana bilgiler çek üzerinde işlem yapıldıkça otomatik olarak gelir, müdahale edilemez. 

Müşteri Çeklerinin Girişi

Müşterilerden alınan çeklerinin girişinin yapıldığı bölümdür. 

Örnek: Müşterimiz olan ABBATE A.Ş'DEN 12/02/20001 vadeli 300.000.000TL değerinde çek alınmıştır. Çek bilgileri aşağıda belirtilmiştir.
Ödemeyi yapacak olan banka: Garanti Bankası Bakırköy ŞB.
Banka Hesap Numarası: 1256-2563-36
Çek Numarası:033356

Şekil 2   Çek/Senet Bordrosu

Bordro Tipi alanında ok düğmesi ile ekrana gelen bordro tipleri listesinden çek girişi yapılacağı için Çek Giriş Bordrosu seçilir. Bordro numarası program tarafından otomatik olarak Bordro No alanına gelir. Bordro Tarihi alanına, günün tarihi ön değer olarak gelir, çekin portföye giriş tarihi yazılır. Cari Hesap alanında F9 tuşu veya liste düğmesi ile Cari Hesap Kartları Listesi alınarak çek girişi yapılacak cari hesap (ABBATE) seçilir. Cari hesap kodu direkt olarak da bu alana yazılabilir. Cari hesap daha önceden tanımlanmamış ise SHIFT F9 tuşları veya kart düğmesi ile Cari Hesap Kartı açılarak tanımlanır.  
Dövizli işlem yapılacak ise ilgili döviz cinsi Döviz Cinsi alanında seçilir. Seçimi yapılan döviz cinsine ait daha önce tanımlanmış ise Kuru alanına ön değer olarak gelir. Bu alanda farklı bir kurda girilebilir. Bordro başlık bilgileri girildikten sonra sıra çek bilgilerinin girişine gelir.

Vade alanına çekin vadesi (26/02/2001) yazılır. Tutarı alanına çekin tutarı (300.000.000TL) yazılır. Çekin borçlusu çeki veren cari hesap olduğundan, cari hesap bölümünde seçilen cari hesabın ünvanı Borçlusu alanına ön değer olarak gelir. Çek bize ciro edilmiş bir çek ise asıl borçlunun ismi de yazılabilir. Banka alanına çekin ait olduğu banka (Garanti Bankası) yazılır. 
Çek No alanına çekin numarası (033356) yazılır. Çekin ait olduğu banka hesap numarası (1256-2563-36) Hesap No alanında belirtilir. Tarihçe alanında, çekin durumu, çekin görmüş olduğu tüm hareketler (ciro, tahsil edildi, portföyde), işlem oluş tarihi, muhasebe entegrasyon bilgileri görülür. (Örneğimizde çek girişi yapıldığı için durumu portföy olarak görülmektedir.) 

Çek girişi işlemi tamamlandıktan sonra F5 tuşu veya kayıt düğmesi ile yapılan çek giriş işlemi kayıt edilir.

Girilen bilgiler doğrultusunda Çek Giriş Bordrosu ekranı aşağıdaki gibi olacaktır.

Şekil 3   Çek/Senet Bordrosu

Çek/Senet Kartları

Bu bölümde, Çek/Senet Bordrosu bölümünden bilgileri girilen çek/senetlerin takibi ve durumları ile ilgili değişiklik işlemleri (tahsil edildi/ödendi, iade, karşılıksız, protesto v.b.) yapılır.

Örneğin; bu bölümde, Çek/Senet bordrosundan girişini yaptığımız 26/02/2001 vadeli müşteri çekinin takibini yapmak istiyoruz. 

Çek/Senet kartları  seçildiğinde ekrana Çek/Senet Filtresi gelir. Filtre üzerinde ilgili kısıtlamalar yapılarak çek/senet kartları listelenir.

Şekil 4   Çek/Senet Filtresi

Türü alanında, ok düğmesi ile takibi yapılacak çek/senedin türü şeçilir.(Müşteri Çeki) Türü belirtilen çek/senedin durumu (Portföyde) Durumu alanında belirtilir. Bu alan çekin son durumu baz alınarak seçim yapılmalıdır.

Vade Tarihi alanında, belirli vadeler arasındaki çek veya senetler üzerinde işlem yapılacak ise ilgili vade tarih aralığı belirtilir. (26/02/2001)

Cari Hesap alanında, F9 tuşu ile Cari Hesap Kartları Listesi alınarak çek/senedin ait olduğu cari hesap seçilir. Cari hesabın kodu direkt olarak da yazılabilir.
Örneğin Cari Hesap alanını her iki tarafına M-ABBATE yazılırsa liste üzerine sadece ABBATE'ye ait olan çekler gelir.

Çek/Senet bordrosunun girişi sırasında programın otomatik olarak verdiği sıra numarasına göre liste alınacak ise ilgili sıra numarası Sıra No alanında tanımlanır. Belirli bir tutardaki çek veya senetlerin listesi alınacak ise Tutarı alanında belirtilir. Çek veya senet bordrosunun girişi sırasında verilen ödeme yerine göre liste alınacak ise Ödeme Yeri alanına yazılır.

Ödeme yeri, bordro girişinde yazıldığı gibi filtre üzerinde yazılmalıdır. Bordro girişinde İSTANBUL olarak yazılan ödeme yeri filtre üzerinde "İstanbul" olarak verilmemesi gerekir.

Ait olduğu banka’ya göre çek/senet takibi yapılacak ise banka adı Banka alanına yazılır. Bu alandaki, kesilen çek/senetleri ile ilgili işlem yapılacak ise, F9 tuşu ile ekrana gelen Banka Kartı Listesi üzerinden seçilmelidir. Müşteri çek/senetleri ise bordroda yazılan banka adı yazılmalıdır.
Filtre üzerinde banka bazında kısıtlama yapılırken, yine ödeme yerinde olduğu gibi banka isminin bordro girişinde tanımlandığı şekilde filtre üzerinde tanımlama yapılması gerekir.
Diğer alanlarda olduğu gibi Banka Hesap No ve Çek no alanlarında da kısıtlama yapılabilir.

Çek/Senet Filtresinde yer alan Durumu alanı Ciro seçilmiş ise, çekin ciro edildiği cari hesaba göre liste alınması için ciro edilen cari hesabın kodu Çiro Edilen/Çıkış Cari alanına yazılır. Bu alanda F9 tuşu ile cari hesap listesi üzerinden de cari hesabın seçimi yapılabilir.
Filtre üzerinde çek/senedin Durumu Kendi Çekimiz şeçildiği durumlarda, çek çıkışının yapıldığı cari hesaba göre liste alınacak ise ilgili cari hesabın kodu yazılır veya F9 tuşu ile liste üzerinden seçim yapılır.

Filtre üzerinde gerekli kısıtlamalar yapıldıktan sonra Tamam düğmesi ile yapılan kısıtlamalar doğrultusunda ekrana Çek/Senet Kartları Listesi gelir.

Şekil 5   Çek/Senet Bordrosu

Çek/Senet kartı listesi üzerinde, durumu değiştirilmek istenen çek satırı seçili duruma getirildikten sonra İşlem düğmesi veya F5 tuşu ile ekrana gelen Yapılacak İşlem Bölümünden ilgili işlem tipi seçilir. İşlemin gerçekleştirildiği tarih İşlem Tarihi alanında belirtilir, bu alana günün tarihi öndeğer olarak gelir.

Ekrana gelen kartın durumu değiştirilmek istenirse, (Örneğin, portföydeki çeki karşılıksız olarak belirlemek gibi. ) kart üzerinde iken İşlem düğmesine basılır.

Şekil 6   Çek/Senet Bordrosu

Çek/Senet ile ilgili tanımlamalar yapıldıktan sonra Tamam düğmesi ile yapılan işlem kayıt edilmiş olur.  İşlem ile ilgili cari hesap, muhasebe ve banka entegrasyonları gerçekleşmiş olur.

Çekin Önceki Duruma Getirilmesi

Çek senet kartları üzerinden, durumu değiştirilen bir çekin önceki durumuna geri alınması için, çek/senet kartları seçildiğinde ekrana gelen Çek/Senet Filtresi üzerinde çekin en son durumuna göre gerekli kısıtlamalar yapıldıktan sonra ekrana gelen Çek/Senet Kartları Listesi üzerinden önceki duruma getirilecek çeki ENTER tuşu ile veya ilgili çekin mouse ile çift tıklayarak seçimi yapılır. Seçilen satır liste üzerinde KIRMIZI renkli olarak görülür.

Seçimi yapılan çekin, önceki durumuna alınması için F5 tuşu veya işlem düğmesi ile yapılacak işlem listesi ekrana alınarak yapılacak işlem bölümünden Önceki Durumu seçilir.
İşlemin tamamlanması için Tamam düğmesine basılır. Böylece seçilen çek liste üzerinden kaybolur ve önceki durumuna geri alınmış olur.
Bu bölümde önceki durumuna alınan çekin, bir önceki işlem sonucu oluşan muhasebe, cari hesap ve banka entegrasyonları otomatik olarak iptal edilmiş olur.

Çek Ciro İşlemi

Müşteri çeklerinin ciro işlemi yine Çek/Senet Bordrosu bölümünden yapılmaktadır.

Örnek; ABBATE A.Ş'den alınan 26/02/2001 vadeli 300.000.000TL'lık çek, HAZAR PETROL'e verilmiştir.

Şekil 7   Çek/Senet Bordrosu

Bordro Tipi alanında ok düğmesi ile ekrana gelen bordro tipleri listesinden, ciro işlemi yapılacağı için Çek Çıkış Bordrosu (Cari Hesaba) seçilir. Bordro numarası program tarafından otomatik olarak Bordro No alanına gelir. Bordro Tarihi alanına, günün tarihi ön değer olarak gelir. İsteğe bağlı olarak da değiştirilebilir.  Cari Hesap alanında, F9 tuşu veya liste düğmesi ile Cari Hesap Kartları Listesi alınarak çek çıkışı yapılacak cari hesap (HAZAR PETROL) seçilir. Cari hesap kodu direkt olarak da bu alana yazılabilir. Cari hesap daha önceden tanımlanmamış ise SHIFT F9 tuşları veya kart düğmesi ile Cari Hesap Kartı açılarak tanımlanır.  

Çekin ciro edilmesi işleminde normal çek giriş bordrosu girişinden farklı olarak, bordro başlık bilgileri işlendikten sonra, CTRL C tuşlarına veya bordro ekranının alt kısmında yer alan Ciro düğmesine basılır, ekrana Çek/Senet Filtresi gelir. 

Şekil 8   Çek/Senet Filtresi

Filtre üzerinde istenilen alanlarda kısıtlamalar yapılarak portföydeki müşteri çek/senetleri listesi ekrana alınır. 

Şekil 9   Çek/Senet Kartları Listesi

Ekrana gelen Portföydeki Çek/Senet Kartları Listesi üzerinden ciro edilecek çek çift tıklanarak veya ENTER tuşu ile seçilir, seçilen çek/senetler liste üzerinde KIRMIZI renk olarak izlenir. 
Seçim tamamlandıktan sonra Tamam düğmesi ile seçilen çek/senetlerin bilgileri ekrana aktarılarak ciro işlemi gerçekleştirilmiş olur. 

Portföydeki Çek/Senet Kartları Listesi üzerinde yer alan tüm çeklerin seçimi yapılacak ise, tüm çeklerin tek bir seferde seçmek için CTRL A tuşları ile veya Hepsi düğmesini kullanabiliriz.